De kracht van actieve participatie in de gevangenis
Mensen in detentie zijn meer dan onze belangrijkste ‘doelgroep’; We zien hen als gelijkwaardige partners die mee vorm geven aan ons beleid en praktijk. Deze actieve betrokkenheid is echter niet vanzelfsprekend binnen een detentiecontext, waar keuzemogelijkheden beperkt zijn en veiligheid primeert.
Toch is participatie al jaren een belangrijk thema binnen ons groepsaanbod sport en cultuur. Dankzij het onderzoeksproject ‘Prisoners’ Active Citizenship’ (2021) kwam actieve participatie binnen De Rode Antraciet explicieter op de voorgrond. Via het project ‘Count me in! Active participation in prisons’ (2021-2024) hebben we daarna verder ingezet op het verduurzamen van actieve participatie in detentie via sport en cultuur.
De Rode Antraciet loopt voorop in het bevorderen van participatie binnen detentie. Sport en cultuur zijn een uitstekend middel om mensen aan te spreken op hun competenties en talenten. Binnen ons aanbod proberen we onze doelgroep zo maximaal mogelijk te betrekken en geven we verantwoordelijkheden aan mensen in detentie via sport en cultuur. We doen dit op verschillende ‘participatieniveaus’ waarbij we mensen in detentie informeren, om raad of advies vragen, kansen bieden tot co-creatie tot hen mee laten beslissen over bepaalde zaken.
Wij geloven dat sport en cultuur kansen bieden om mensen actief te laten participeren. Sport en cultuur leunen vaak dicht aan bij persoonlijke interesses en zijn een goede springplank om te groeien als mens tijdens en na detentie. Iemand die graag sport is misschien geïnteresseerd om sportcoach te worden. Iemand die gefascineerd is door media kan meewerken aan een radiostation of gevangeniskrant. Op deze manier kunnen nuttige competenties op een informele manier onderhouden of opgebouwd worden.
Mensen in detentie aanspreken op hun competenties, noden en behoeften en dit integreren in onze werking zou een vanzelfsprekendheid moeten worden. Een breed draagvlak voor participatie in detentie is hierbij cruciaal. We werken hiervoor samen met andere actoren binnen de hulp- en dienstverlening aan mensen in detentie. Ook is goede afstemming met justitiepersoneel noodzakelijk om verantwoordelijkheden aan mensen in detentie te kunnen geven zonder de veiligheid in gevaar te brengen.
